فشار چشم در واقع زمانی اتفاق می افتد که فشار داخل چشم که بر اساس میلی متر جیوه اندازه گیری می شود بیش از 21 باشد.
فشار طبیعی چشم باید بین 10 تا 21 میلی متر جیوه باشد وقتی این میزان بیشتر می شود باید برای درمان آن اقدام کنید زیرا با افزایش آن خطر ابتلا به گلوکوم بالا می رود.
همانطور که قبلا در مورد بیماری آب سیاه یا گلوکوم صحبت کردم، می دانید که این اختلال چشمی با کاهش دید همراه است و می تواند منجر به نابینایی شود.
با من تا انتهای این مقاله همراه باشید تا بیشتر با این اختلال خطرناک و علت و علائم و همچنین درمان آن آشنا شوید.
فشار چشم چیست و باعث چه بیماری می شود؟
با پیشرفت علم تا به حال بارها تعریف فشار چشم تغییر کرده است اما می توان گفت این عارضه بر اساس شرایط و خصوصیات زیر تعریف می شود:
- میزان این عارضه بایستی در دو نوبت ویزیت یشتر از حد طبیعی باشد ( برای این کار از دستگاه اندازه گیری به نام تونومتر استفاده می شود.)
- عصب بینایی به شکل طبیعی و نرمال باشد
- در تستی که برای ارزیابی دید پیرامونی از میدان بینایی گرفته می شود نباید هیچ نشانه ای از گلوکوم وجود داشته باشد
- با بررسی های لازم بایستی چشم پزشک تشخیص دهد که علت فشار چشم انسداد سیستم تخلیه زلالیه چشم نمی باشد.
(زلالیه مایع شفافی است که میان قرنیه و عدسی قرار گرفته است و محوطه ی جلوی عدسی را پر می کند. سیستم تخلیه زلالیه چشم، زاویه چشم یا همان اتاق قدامی است که به کمک تکنیکی به نام گونیوسکوپی معاینه می شود. در این تکنیک که توسط یک لنز تماسی مخصوص انجام می شود مشخص می شود که کانال های درونی چشم در چه وضعیتی هستند که ممکن است باز یا بسته باشند.
- این عارضه بر اثر وجود بیماری های دیگر نباشد چون برخی از بیماری ها باعث بالا رفتن فشار چشم می شود.
- با بالا رفتن سن احتمال ابتلا به گلوکوم هم بالا می رود و همچنین فشار چشم هم با افزایش سن کم کم افزایش می یابد.
- معمولا از سن 40 سالگی به بعد خطر ابتلا به آب سیاه زاویه باز و مشکل فشار داخل چشم افزایش پیدا می کند
- افرادی هم که در سنین جوانی دچار این مشکل می شوند باید این را یک زنگ خطر بدانند چون سالهای طولانیتری را باید با فشار چشم بالا زندگی کنند بنابراین احتمال بروز آسیب به عصب بینایی در آنها بالاتر است.
آیا فشار چشم خطرناک است؟
توجه داشته باشید فشار چشم به تنهایی بیماری به شمار نمی آید بلکه یک هشدار برای بیمار است که به آب سیاه مبتلا نشود چون همانطور که گفتم این مشکل باعث می شود تا ابتلا به گلوکوم افزایش یابد و به همین دلیل هم برخی به فشار چشم مستعد آب سیاه می گویند که با تست چشم مشخص می شود که عصب بینایی تحت تاثیر بینایی قرار گرفته یا خیر.
با اینکه اغلب گلوکوم با افزایش فشار چشم همراه است اما ممکن است در بخی موارد فشار چشم هیچ تغییری نداشته باشد.
بر اساس تحقیقاتی که سال 96 شمسی از سوی باشگاه خبرنگارن جوان انجام شد به نقل از دبیر علمی بیست و هفتمین کنگره چشم پزشکی ابران اعلام می دارد تقریبا 800 تا 1 میلیون نفر ایرانیان به آب سیاه دچار هستند که عمده ترین علت نابینایی و کم بینایی در ایران می باشد.
متاسفانه تقریبا 80 درصد ازکسانی که به گلوکوم مبتلا هستند و یا می شوند از آن باخبر نیستند که این آمار بیانگر اهمیت رعایت موارد پیشگیری از این بیماری می باشد . به طور کلی می توان گفت در 20 سال اخیر کمک زیادی به شناسایی مبتلایان فشار چشم شده است.
خوشبختانه آمار جدید در خصوص بیماران مبتلا به این عارضه نشان می دهد که به طور میانگینن احتمال ابتلا به گلوکوم در این افراد 10% می باشد که اگر بتوان آن را با جراحی و یا مصرف دارو کنترل کرد این درصد به نصف می رسد که خوشبختانه با ابداع تکنیک های جدید تشخیص آب سیاه، این عدد می تواند کمتر از این هم بشود.
افرادی که قرنیه نازکی دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلوکوم هستند به همین خاطر چشم پزشک توسط ابزاری به نام پاکیمتر ضخامت قرنیه را مورد بررسی قرار می دهد
احتمال ابتلا به فشار چشم ۱۰ تا ۱۵ برابر بروز «آبسیاه زاویهباز» است. این نوع از آب سیاه یک نوع رایجی از گلوکوم است.
به بیانی دیگر از بین هر 100 نفر بیش از 40 نفر تقریبا ده نفر فشار چشم افزایشی دارند ولی در بین آن ها تنها یک نفر به آب سیاه مبتلا می شود.
چرا افراد دچار فشار چشم می شوند؟
این مشکل زمانی اتفاق می افتد که تعادل و توازنی در تولید و تخلیه زلالیه چشم نباشد و در این زمان کانال هایی که به شکل طبیعی راهی برای خروج مایعات از چشم هستند به درستی کار نمی کنند اما تولید زلالیه همچنان ادامه دارد اما راهی برای تخلیه ی مایعات نیست و به همین دلیل باعث می شوذ فشار چشم بالا رود.
همچنین ممکن است کسانی که قرنیه ی سالمی دارند اما قرنیه شان کلفت و ضخیم است فشار چشم شان بالاتر از آن چیزی که هست نشان داده شود به بیان دیگر ممکن است میزان عددی این مشکل به اندازه ای که نشان می دهد نباشد.
چه علائم و نشانه هایی دارد؟
توجه داشته باشید خود بیمار نمیتواند تشخیص دهد یا متوجه شود که دچار این مشکل شده است چون تقریبا می توان گفت این اختلال هیچ علائم و نشانه ای مثل قرمزی یا احساس درد در چشم ندارد.
پیشنهاد می کنیم بعد از 40 سالگی به طور مرتب برای چکاپ به چشم پزشک مراجعه کنید و چکاپ های لازم برای این عارضه را انجام دهید.
چه عواملی ریسک ابتلا به فشار چشم را بالا می برد؟
به طور کلی عواملی وجود دارد که می تواند باعث شود تا در ابتلا به این عارضه تاثیر گذار باشد که عبارتند از:
- افزایش سن
- سرفه های طولانی مدت
- ضربه وارد شدن به چشم ها
- بیماران دیابتی
- بیماران گلوکومی
- سابقه جراحی چشم
- عوامل موروثی
- بلند کردن اجسام سنگین
- مصرف مداوم الکل
- مصرف مداوم کافئین
- مصرف داروهای خاص مانند کورتیکواستروئیدها
روش های درمان فشار چشم
زمانی که افزایش فشار چشم بیمار توسط پزشک تشخیص داده شود به احتمال زیاد در مرحله ی اول برای او قطره های چشمی تجویز می کند اما از آنجایی که ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد برخی از پزشکان فقط در صورتی این دارو ها را تجویز می کنند که بیمار علائم آب سیاه را داشته باشد
برخی از پزشکان درمان را در تمام مواردی که فشار چشم شان بالای 21 حیوه است شروع می کنند اما برخی از پزشکان تا نشانه هایی از آسیب به عصب بینایی نبینند هیچ تجویز دارویی برای بیمار ندارند.
اغلب چشم پزشکان برای بیمارانی که این مشکل در آن ها بین 28 تا 30 میلی متر جیوه است دارو تجویز می کنند زیرا در این افراد احتمال ابتلا به گلوکوم بالا است و همچنین این بیماران ممکن است تاری دید، درد و دیدن هاله نور را هم تجربه کنند و یا اینکه فشار چشم شان در هر معاینه تغییر پیدا کند و افزایش یابد.
روند های درمان بر اساس میزان میلی متر جیوه
اگر فشار چشم بیماران 28 و بالاتر باشد دارودرمانی شروع می شود و بعد از یک ماه دوباره اندازه گیری می شود تا پزشک تاثیر داروها را ارزیابی کند.
در صورتی که داروها تاثیر گذار باشند، پزشک هر 3 یا 4 ماه باید میزان فشار چشم بیمار را چک کند.
اگر فشار چشم بیمار 26 تا 27 میلی متر جیوه باشد باید دو هفته ی بعد باید مجددا به پزشک مراجعه کند، اگر فشار چشم پایین تر یا در همان محدوده بود بایستی 4 ماه دیگر به پزشک مراجعه کند و اگر در سومین نوبت ویزیت میزان آن کمتر شده بود زمان ویزیت بعدی بیشتر خواهد شد.
این بیماران باید حتما به طور سالانه چکاپ شوند و تست میدان بینایی انجام دهند و عصب بینایی شان مورد بررسی قرار بگیرد.
بیمارانی که فشار چشم شان بین 22 الی 25 میلی متر جیوه است باید دو تا سه ماه بعد دوباره به پزشک مراجعه کنند و میزان آن را انداره گیری کنند.
اگر در نوبت دوم ویزیت میزان آن در حدود 3 میلی متر جیوه از اولین معاینه بود، بایستی 6 ماه دیگر ویزیت شوند و در معاینه ی بعدی تست میدان بینایی و عصب بینایی می دهند و بعد از آن هم هر یک سال یک بار این تست تکرار می شود.
درمان با جراحی
به طور کلی فشار چشم را با جراحی و لیزر درمان نمی کنند چون این روش از ابتلا به گلوکوم خطرناک تر است اما در نهایت اگر بیمار با دارو درمانی بهبود نیافت پزشکان ناچار به جراحی با لیزر که یکی از روش های درمان این مشکل است خواهند شد.
درمان خانگی
از اسید داکوساگزنئوئیک که یک نوع اسید چرب امگا 3 می باشد و در بهبود روند شبکیه سالم کمک می کند و فشار چشم را هم کنترل می کند استفاده کنید.
در مقاله های قبلی به خواص امگا 3 و منابع آن اشاره کردم و می توانید با مصرف ماهی های قزل آلا، ساردین، تن، صدف، شاه ماهی این ماده ی مفید را به بدن برسانید.
از مصرف چربی های ترانس خودداری کنید چون این چربی ها عملکرد امگا 3 را که به کاهش فشار چشم کمک می کند از بین می برد و علاوه بر آن می تواند آن را هم افزایش دهد.
غذاهای که دارای لوتئین و زاکسنتین هستند را بیشتر در برنامه غذایی خود قرار دهید این مواد در خوراکی های زیر یافت می شود:
- اسفناج
- کلم
- انواع بروکسل و بروکلی
- زرده تخم مرغ خام
- گلاب
انسولین بدنتان را کاهش دهید که معمولا در افراد زیر میزان انسولین بالا است:
کسانی که فشار خون بالا دارند
افراد دیابتی
افرادی که وزن بالا دارند.
کلام آخر
فشار چشم یک بیماری نیست اما می تواند باعث بیماری های چشمی از جمله آب سیاه شود که معمولا در سن بالای 40 سال اتفاق می افتد و بیماران بایستی بعد از 40 سالگی به طو مرتب چکاپ شوند.
این اختلال هیچ نوع نشانه ای ندارد و فقط پزشک می تواند با ابزاری به اسم تونومتر آن را اندازه گیری کند و خود بیمار اصلا نمی تواند آن را تشخیص دهد.
عوامی مثل مصرف زیاد الکل و کافئین و مواد موروثی و بیماری های زمینه ای و… می تواند خطر ریسک ابتلا به این اختلال را بالا ببرد.
کسانی که فشار چشمان بین 28 تا 30 میلی متر جیوه است باید به طور مرتب چکاپ شوند زیرا این افراد بیشتر در معرض ابتلا به آب سیاه هستند.
معمولا با مصرف داروهایی که پزشک تجویز می کند این عارضه کنترل می شود و به آب سیاه تبدیل نمی شود اما بیماران باید به طور مرتب تست های لازم بینایی را انجام دهند.
با رعایت برنامه غذایی صحیح و خوراکی هایی که به بهبود بینایی و کنترل فشار چشم کمک می کند می توانید از ابتلا به آن پیشگیری کنید.
برای خرید انواع لنزهای تماسی رنگی زیبایی، طبی رنگی و طبی بی رنگ می توانید با مشاورین ما به صورت رایگان در ارتباط باشید و بهترین برندهای لنز چشمی را مناسب با چشم هایتان تهیه کنید.
سلام
من مبتلا به صرع هستم و تگاتارد و لوبل و کولوبازام و دپاکین مصرف می کنم مدتی است دچار دوبینی شده ام وبه نور چراغ هم کمی حساس شده ام آیا ممکن است دچار فشار چشم شده باشم؟
سلام خدمت شما
باید حتما توسط چشم پزشک معاینه شوید.