کوررنگی چیست؟

کوررنگی (Color Blindness) یا اختلال در تشخیص رنگ‌ها یک نقص در دید رنگی است که در آن فرد قادر به تشخیص صحیح برخی از رنگ‌ها یا تمایز آنها از یکدیگر نیست. این اختلال معمولاً ناشی از مشکلات ژنتیکی در سلول‌های مخروطی شبکیه چشم است که مسئول دریافت رنگ‌ها هستند.

کوررنگی ژنتیکی درمان قطعی ندارد، اما ابزارهایی مانند عینک‌ها و لنزهای مخصوص می‌توانند به بهبود تشخیص رنگ کمک کنند. اگر کوررنگی ناشی از بیماری یا دارو باشد، درمان بیماری یا تغییر دارو ممکن است وضعیت را بهبود دهد.

انواع کوررنگی:

1. کوررنگی قرمز-سبز (شایع‌ترین نوع)
   • افراد در تشخیص رنگ‌های قرمز و سبز دچار مشکل هستند.
   • شامل زیرگروه‌هایی مانند پروتانوپیا (عدم توانایی در دیدن قرمز) و دوتروانوپیا (عدم توانایی در دیدن سبز).
2. کوررنگی آبی-زرد
   • فرد در تشخیص آبی و زرد مشکل دارد.
   • این نوع کمتر شایع است و شامل تریتانپیا (عدم توانایی در دیدن آبی) می‌شود.
3. کوررنگی کامل (آکروماتوپسی)
   • نادرترین نوع که فرد به‌طور کامل نمی‌تواند هیچ رنگی را ببیند و دنیا را به‌صورت سیاه، سفید و خاکستری می‌بیند.

علت های ایجاد کوررنگی:

کوررنگی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که به دو دسته اصلی ژنتیکی و اکتسابی تقسیم می‌شود. در ادامه هر یک از این دلایل را بررسی می‌کنیم:

1. علت‌های ژنتیکی (ارثی):

• نقص در کروموزوم X:
  • کوررنگی اغلب به دلیل اختلال در ژن‌های موجود بر روی کروموزوم X رخ می‌دهد. به همین دلیل، این اختلال در مردان شایع‌تر است، زیرا آنها تنها یک کروموزوم X دارند (XY)، در حالی که زنان دو کروموزوم X دارند (XX) و یکی از کروموزوم‌ها می‌تواند سالم باشد.
• مشکلات در سلول‌های مخروطی شبکیه:
  • شبکیه چشم دارای سه نوع سلول مخروطی است که هر یک به یک طیف خاص از نور (قرمز، سبز یا آبی) حساس هستند. نقص یا عدم عملکرد یکی یا چند نوع از این سلول‌ها می‌تواند باعث کوررنگی شود.

2. علت‌های اکتسابی (غیرارثی):

این نوع کوررنگی ممکن است به دلایل مختلفی در طول زندگی فرد ایجاد شود:

الف. بیماری‌های چشمی:

1. آب‌سیاه (گلوکوم): فشار بالا در داخل چشم می‌تواند به شبکیه و عصب بینایی آسیب برساند و باعث اختلال در دید رنگی شود.
2. آب‌مروارید (کاتاراکت): کدری عدسی چشم می‌تواند توانایی تشخیص رنگ‌ها را کاهش دهد.
3. دژنراسیون ماکولا: آسیب به ماکولا (قسمت مرکزی شبکیه) می‌تواند تشخیص رنگ‌ها را مختل کند.
4. رتینوپاتی دیابتی: آسیب به عروق خونی شبکیه ناشی از دیابت می‌تواند باعث تغییرات در دید رنگی شود.

ب. آسیب به عصب بینایی:

• نوریت اپتیک (التهاب عصب بینایی): می‌تواند باعث از دست دادن دید رنگی شود.
• آسیب‌های مغزی: ضربه به قسمت‌هایی از مغز که مسئول پردازش رنگ‌ها هستند (مانند قشر بینایی).

ج. عوارض دارویی:

برخی داروها، مانند داروهای ضد‌مالاریا، ضدتشنج یا داروهای خاص بیماری‌های قلبی، ممکن است باعث اختلالات دید رنگی شوند.

د. مواد سمی و شیمیایی:

قرار گرفتن در معرض برخی مواد مانند تولوئن، کربن دی‌سولفید یا جیوه می‌تواند به شبکیه آسیب برساند و منجر به کوررنگی شود.

ه. افزایش سن:

با افزایش سن، شبکیه و سلول‌های مخروطی عملکرد ضعیف‌تری پیدا می‌کنند که ممکن است باعث کاهش دقت دید رنگی شود.

نتیجه‌گیری:

اگر کوررنگی در اثر عوامل اکتسابی ایجاد شود، ممکن است با درمان علت اصلی، دید رنگی بهبود یابد. اما کوررنگی ژنتیکی معمولاً دائمی است و درمان قطعی ندارد. با این حال، استفاده از ابزارهایی مانند عینک‌ و لنزهای مخصوص می‌تواند کمک‌کننده باشد.

آزمایشات تشخیص کوررنگی:

• تست‌های خاص مانند تست ایشی هارا (Ishihara Test): مجموعه‌ای از تصاویر با نقطه‌های رنگی که اعداد یا اشکالی در آن‌ها پنهان شده‌اند.
• تست‌های دیجیتال یا ابزارهای تخصصی: برای اندازه‌گیری دقیق‌تر نوع و شدت کوررنگی.

-->لینک تست آنلاین آزمون ایشی هارا

درمان کوررنگی با لنز:

لنزهای طراحی‌شده برای کوررنگی، رنگ‌ها را با فیلترهای خاصی تغییر می‌دهند تا تمایز بین رنگ‌هایی که فرد نمی‌تواند تشخیص دهد، تقویت شود. این لنزها شامل موارد زیر هستند:

1. لنزهای تماسی مخصوص کوررنگی:
   • به‌طور مستقیم روی چشم قرار می‌گیرند.
   • معمولاً برای یک نوع خاص کوررنگی (مانند قرمز-سبز) طراحی شده‌اند.
2. عینک‌های اصلاح‌کننده کوررنگی:
   • دارای فیلترهایی هستند که شبیه لنزهای تماسی عمل می‌کنند، اما استفاده از آنها ساده‌تر است.

مزایا:

• بهبود تشخیص رنگ در شرایط روزمره.
• کمک به افراد در موقعیت‌هایی مانند رانندگی یا کارهای هنری.

محدودیت‌ها:

• نمی‌توانند دید طبیعی رنگ‌ها را به‌طور کامل بازگردانند.
• تأثیر در افراد مختلف متفاوت است.

نتیجه: لنزها یک راه‌حل کمکی هستند و کوررنگی ژنتیکی درمان قطعی ندارد.

پاسخ به سوالات متداول درباره کوررنگی

1- آیا لنز چشم به افرادی که کوررنگی دارند کمک می کند؟

لنزهای مخصوص کوررنگی با فیلترهای رنگی، تمایز بین رنگ‌ها را بهبود می‌بخشند و برای نوع خاصی از کوررنگی (مانند قرمز-سبز) طراحی شده‌اند. این لنزها می‌توانند در تشخیص بهتر رنگ‌ها مؤثر باشند، اما تأثیر آنها در افراد مختلف متفاوت است.

2- آیا این مسئله که مردان بیشتر از زنان در معرض کوررنگی هستند صحت دارد؟

بله، این مسئله صحت دارد. کوررنگی، به‌ویژه نوع قرمز-سبز، معمولاً به یک ژن معیوب روی کروموزوم X مرتبط است. از آنجا که مردان فقط یک کروموزوم X دارند (XY)، اگر این ژن معیوب باشد، کوررنگی بروز می‌کند. اما زنان به دلیل داشتن دو کروموزوم X (XX)، معمولاً اگر یکی از کروموزوم‌ها معیوب باشد، دیگری سالم است و اثر آن را جبران می‌کند. بنابراین، احتمال کوررنگی در مردان بسیار بیشتر است.

3- قیمت لنز کوررنگی؟

قیمت لنزهای کوررنگی بسته به برند و نوع آن متفاوت است. این لنز را می توانید بصورت لنگه یا جفت از ایران لنز سفارش دهید  در حال حاضر لنز کوررنگی از برند ایمیز موجود می باشد این لنزها معمولاً در بازه قیمتی ۲,۹۰۰,۰۰۰ تومان بصورت لنگه و ۵,۸۰۰,۰۰۰ تومان بصورت جفت قرار دارند.

4-آیا درمان کوررنگی با لنز موقت است یا دائم؟

درمان کوررنگی با لنزهای مخصوص، موقتی است و دائمی نیست. این لنزها با استفاده از فیلترهای خاص به فرد کمک می‌کنند تا رنگ‌ها را بهتر تشخیص دهد، اما درمان قطعی برای کوررنگی ارائه نمی‌دهند. به عبارت دیگر، لنزها فقط دید رنگی را در زمان استفاده بهبود می‌بخشند و پس از برداشتن آنها، فرد دوباره به همان وضعیت قبلی خود بازمی‌گردد.

5- چگونه میتوانم لنز کوررنگی را تهیه کنم؟

جهت خرید آنلاین لنز کوررنگی به سایت ایران لنز مراجعه کنید و اگر نیاز به دریافت مشاوره دقیق و کسب اطلاعات بیشتر دارید با کارشناسان پشتیبانی ایران لنز تماس بگیرید. 09128894012

6- آیا با لنز کوررنگی کتاب ایشی هارا را میتوانم بصورت کامل پاسخ دهم؟

لنزهای مخصوص کوررنگی می‌توانند کمک‌کننده باشند، اما به طور کامل امکان پاسخ‌دهی به تمامی سوالات کتاب ایشی هارا را تضمین نمی‌کنند. این کتاب شامل تصاویر رنگی خاصی است که برای تشخیص اعداد پنهان در میان نقاط رنگی طراحی شده‌اند. لنزهای کوررنگی می‌توانند دید رنگی شما را تا حدی بهبود دهند، به خصوص در تمایز رنگ‌های قرمز و سبز، اما ممکن است نتایج متفاوتی در افراد مختلف ایجاد کنند. بنابراین، در حالی که ممکن است این لنزها کمک کنند تا برخی از اعداد را بهتر ببینید، همیشه نمی‌توانند تمامی مشکلات دید رنگی را برطرف کنند و نتیجه به شدت به نوع و شدت کوررنگی بستگی دارد.

7- آیا برای شرکت در آزمون استخدامی، لنز کوررنگی می تواند به من کمک کند؟

لنزهای کوررنگی می‌توانند در آزمون‌های استخدامی که نیاز به تشخیص دقیق رنگ‌ها دارند، کمک‌کننده باشند. اما برخی سازمان‌ها ممکن است نیاز به ارزیابی رسمی‌تری داشته باشند و استفاده از لنزها را تایید نکنند. بهتر است برای اطمینان خاطر بیشتر به سازمان مربوطه مراجعه کنید و بصورت حضوری از آنها سوال کنید.

8- آیا کوررنگی با عینک قابل درمان است؟

کوررنگی با عینک قابل درمان کامل نیست. اما عینک‌های مخصوص، مانند عینک‌های فیلتر رنگ، می‌توانند بهبود موقتی در تشخیص رنگ‌ها ایجاد کنند. این عینک‌ها برای تمایز بهتر بین رنگ‌های خاص (مانند قرمز و سبز) طراحی شده‌اند و در برخی افراد کمک می‌کنند، اما دید رنگی طبیعی را به‌طور کامل بازنمی‌گردانند. در نتیجه، این عینک‌ها فقط یک راه‌حل کمکی هستند و درمان قطعی برای کوررنگی وجود ندارد.