تست شیرمر چیست؟ و چه کاربردی دارد؟

مشکلات و امراض چشمی همانند آبریزش و خشکی چشم از دلایل ارجاع بیمار به چشم پزشک هستند. زمانی که بیمار مشکل خود را برای چشم پزشک مطرح نماید او نیز برای بیمار تست شیرمر انجام می‌دهد. اما تست شیرمر چیست و چگونه مشکلات چشم را بیان می‌کند؟

 تست شیرمر چیست؟

تست شیرمر زمانی انجام می‌شود که بیمار دچار خشکی چشم و یا آبریزش بیش از حد چشم شود. این تست ثابت می‌کند که چشم به اندازه لازم اشک برای مرطوب کردن آن تولید خواهد کرد یا خیر.

تست شیرمه بی‌خطر است یعنی انجام آن برای بیمار هیچ گونه خطری ندارد. وقتی جواب تست منفی شود یعنی نتیجه سنجش نرمال و طبیعی بوده و چشم‌ها از ترشحات مساوی و یکسان بهره‌مند هستند. زمانی این حالت در سنجش شیرمر نرمال خواهد بود که کاغذ تست بیشتر از ۱۰ میلی‌متر در مدت زمان ۵ دقیقه خیس شود.

 تست شیرمر و شیوه‌های انجام این تست:

اکثر انسان‌ها احتمالاً در زندگی‌شان خشکی چشم را تجربه کرده‌اند. مشکلی که برای برخی کم اهمیت بوده و از آن رد می‌شوند اما برای برخی دیگر دشوار و دردناک است و به مشکلی بزرگ بدل می‌شود.  بیماری خشکی چشم به شیوه‌های مختلفی تشخیص داده خواهد شد و به روش‌های گوناگونی قابل درمان بوده است. تست شیمر یکی از شیوه‌های بررسی سیستم اشکی محسوب می‌شود.

 چگونگی انجام تست شیرمر:

برای انجام تست شیرمر جهت اندازه گرفتن مقیاس تولید اشک، اول قطعه‌های کوچک از کاغذ فیلتر را داخل پلک تحتانی چشم‌ها گذاشته و از بیمار درخواست می‌شود تا مدتی چشم‌های خود را ببندد. بعد کاغذ را برداشته و اندازه رطوبت سطح کاغذ اندازه‌گیری خواهد شد. گاهی اوقات امکان دارد که پیش از قرار گرفتن کاغذ داخل چشم، بی‌حسی موضعی مورد استفاده قرار گیرد تا از تحریک چشم از طریق کاغذ جلوگیری کند.

در افرادی که علائم خشکی چشم را دارند طول کاغذ خیس شده از حد استاندارد کمتر است. در نتیجه این افراد باید برای درمان بیماری خشکی چشم اقدام نمایند. لازم به ذکر است که بعد از انجام سنجش شیرمر بیمار نباید چشم خود را تا ۳۰ دقیقه مالش دهد و دست کم تا دو ساعت از قرار دادن لنزهای تماسی درون چشم جلوگیری کند. ساختار اشک از چهار بخش به نام‌های موکوس، آب، چربی و غدد اشکی تشکیل شده است. کیفیت بینایی انسان‌ها به طور مستقیم با عملکرد و راندمان درست سیستم اشکی مرتبط است. اگر چنین نباشد مشکلاتی چون خارش، سوزش، خشکی چشم و….. برای افراد ایجاد می‌شود و اگر درمان نشود می‌تواند در دراز مدت سبب زخم و کدر شدن قرنیه و عفونت چشم‌ها شود.

 تست شیرمر چه کاربردی دارد؟

این سنجش زمانی استفاده خواهد شد که بیمار دچار خشکی چشم باشد. علائم این بیماری مشتمل بر آبریزش زیاد و بیش از حد چشم و خشکی چشم است. سنجش شیرمر ، میزان شدت خشکی چشم را تعیین می‌کند. علائم بیماری خشکی چشم شامل حالات زیر است:

• خشکی چشم بیش از حد
• آبریزش پی در پی و مداوم چشم‌ها
• درد در بخش چشم‌ها
• تحریک حاد چشم‌ها
• حساسیت چشم‌ها به نور
• بیمار دائماً حس می‌کند چیزی درون چشم‌هایش وجود دارد.
• سوزش چشم
• تاری دید
• خارش چشم
• مخاط غلیظ پیرامون چشم‌ها
• قرمزی چشم
• بیمار هنگام استفاده از لنز دچار مشکل خواهد شد.

سندرم شوگرن و تست شیرمر

از تست شیرمر برای تشخیص سندروم شوگرن نیز استفاده می‌شود. این بیماری یک اختلال خود ایمنی بوده که سبب کم شدن عملکرد چشم و غده‌های بزاقی و خشکی چشم و دهان خواهد شد. تست شیمر اغلب با تست‌های دیگر برای تایید وجود بیماری شوگرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 چه افرادی باید از تست شیرمر استفاده نمایند؟

سنجش شیرمر که به آن تست خشکی چشم نیز می‌گویند برای تشخیص، تعیین و تایید بیماری خشکی چشم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماری خشکی چشم زمانی ایجاد می‌شود که غدد اشکی چشم به دلایل مختلفی نمی‌تواند اشک کافی برای مرطوب کردن چشم تولید نماید. در نتیجه چشم‌ها هم قادر نخواهند بود گرد و غبار و مواد تحریک کننده و……… را از چشم‌ها پاک کنند. البته این را بدانید که علاوه بر کسانی که به خشکی چشم مبتلا هستند، هر کسی که علائم زیر را داشت بهتر است سریع به چشم پزشک رجوع کند:

• حساسیت به نور (فتووفوبیا)
• سوزش پیاپی چشم
• سختی رانندگی در شب
• تاری دید
• خستگی چشم
• ریختن مداوم اشک از چشم‌ها
• احساس سنگین بودن چشم

اگر حداکثر یک هفته دارای علائم گفته شده بودید حتماً چشم‌های خود را توسط یک چشم پزشک معاینه نمایید و آزمایشات لازم را انجام دهید.

 نتایج سنجش شیرمر:

بعد از گرفتن تست شیرمر نتیجه آزمایش به این صورت تفسیر و شرح داده خواهد شد:

• صفر تا ۵ میلی‌متر مرطوب شدن و خیس شدن کاغذ تست شیرمر نشان دهنده خشکی زیاد چشم است.
• ۵ تا ۱۰ میلی متر خیس شدن کاغذ سنجش شیرمر خشکی چشم متوسط را نشان می‌دهد.
• ۱۰ تا ۱۵ میلی متر خیس شدن کاغذ آزمایش شیرمر نشان دهنده خشکی ملایم چشم‌ها بوده است.
• بیش از ۱۵ میلی‌متر خیس شدن کاغذ تست شیرمر نشانگر راندمان درست و طبیعی غدد اشکی خواهد بود.

با توجه به نتایج به دست آمده، درمان‌های گوناگونی برای بیمار در نظر گرفته می‌شود. اما متداول‌ترین روش درمانی خشکی چشم، مصرف قطره چشم است.

 خطرات احتمالی در سنجش شیرمر:

تست شیرمر به راحتی و سادگی انجام می‌شود و تا به حالا هیچ خطری برای بیمار ایجاد نکرده است. با این حال تست شیرمر همیشه نمی‌تواند خشکی چشم را تشخیص دهد. مواردی وجود دارد که تست شیرمر برای تشخیص بیماری بی‌اثر بوده است.

 درمان بیماری خشکی چشم بعد از تست شیرمر:

اگر مشکوک شدید که دچار بیماری خشکی چشم هستید به هیچ عنوان تعلل و درنگ نکنید و سریعاً به متخصص چشم مراجعه فرمایید. برای جلوگیری از حاد تر شدن بیماری و بروز بیماری‌های چشمی دیگر باید فورا نسبت به درمان آن اقدام کنید. پزشک معمولا در اولین گام از تست شیرمر استفاده می‌کند چرا که با شفافیت کامل مقدار خشکی چشم را نشان می‌دهد.