پیر چشمی یک اختلال بینایی است که معمولا از سن 40 سالگی به بعد در افراد دیده می شود احتمالا اصطلاح پیر چشمی را در از نزدیکان یا افراد مسن خانواده شنیده اید .
به طور کلی می توان پیر چشمی را اینگونه تعریف کرد: یک نوع اختلال چشمی شایع، که به عنوان یک روند طبیعی با افزایش سن، توانایی و قدرت بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد و از علائم شایع آن تاری دید می باشد
این اختلال می تواند به دلیل کاهش توانایی تطابق عدسی چشم به وجود بیاید یعنی دامنه تطابق چشم در نزدیک ترین نقطه، کاهش می یاید و در پی آن وضوح دید هم کاهش می یابد.
در نتیجه برای اینکه افراد بتوانند وضوح دید بهتری داشته باشند باید تمام چیزهایی را که قابل دید است را دورتر از فاصله ی واقعی آن ببینند.
با من در این مقاله همراه باشید تا از علل، علائم و درمان پیر چشمی بیشتر بدانیم.
پیر چشمی
به از دست رفتن تدریجی خاصیت ارتجاعی عدسی چشم، پیر چشمی می گویند که باعث می شود قدرت تطابق تصاویر در هنگام دید کاهش یابد.
این مشکل مربوط به افزایش سن می باشد و زمانی که عدسی چشم قابلیت انعطاف خود را از دست می دهد به وجود می آید.
به طور میانگین این مشکل می تواند در سن 40 تا 45 سالگی اتفاق بیفتد که چنانچه فرد دچار ضعیفی چشم نباشد بایستی از عینک مطالعه استفاده نماید و افرادی که به دور بینی و نزدیک بینی مبتلا هستند باید از دو عینک برای دیدن اجسام دور و نزدیک استفاده کنند.
یک مزیت برای افرادی که دچار نردیک بینی کمتر از 3 دیوپتر هستند این است که می توانند در زمان ابتلا به پیر چشمی از عینک بی نیاز شوند و به راحتی مطالعه کنند.
اما در ضورتی که برای اصلاح نزدیک بینی، چشم های فرد لیزر شده باشد دیگر این توانایی را نخواهد داشت و باید از عینک مطالعه استفاده نماید
همچنین کسانی که دچار نزدیک بینی شدید و متوسط هستند مانند افراد دیگر در هنگام ابتلا به پیر چشمی باید هم از عینک دوربینی استفاده کنند و هم عینک مطالعه.
توجه داشته باشید لیزر تاثیری بر قدرت تمرکز عدسی چشم نمی گذارد و قادر به درمان پیرچشمی نیست.
تفاوت پیرچشمی با دوربینی چیست؟
پیر چشمی زمانی اتفاق می افتد که عدسی چشم انعطاف خود را از دست بدهد و بسیار سخت و سفت شود و برای تمرکز و دیدن اجسام هیچ نوع انعطافی نداشته باشد و به همین دلیل دیدن و مطالعه کردن در فاصله ی نزدیک برای فرد کار سختی خواهد شد.
اما اختلال دوربینی یعنی اندازه ی عدسی چشم از حالت نرمال کوتاه تر شود و فرد برای دیدن اجسام نزدیک دچار مشکل شود .
از علائم دوربینی می توان به موراد زیر اشاره کرد:
- امکان ابتلا به تنبلی چشم
- تاری و یا ندیدن اجسام و تصاویر دز فاصله ی نزدیک
علت ابتلا به پیر چشمی
همانطور که گفتیم با افزایش سن انعطاف عدسی از بین می رود و تمرکز فرد برای دیدن کاهش پیدا می کند که باعث اختلال در عمل دیدن می شود. به طور کلی می توان علت پیر چشمی را موارد زیر دانست که عبارتند از:
- داشتن فشار خون بالا
- سفت و سخت شدن پوسته ی عدسی
- افزایش سن
- دیابت
- رژیم غذایی غلط و سوء تغذیه
- برخوزداری از عیوب انکساری مثل دوربینی که ممکن است فرد تا قبل از 42 سالگی به آن مبتلا شود
- خستگی و کم خوبی
- عدم توانایی عضلات جسم مژگانی
علائم پیر چشمی چیست؟
پیر چشمی هم مانند هر اختلال دیگر چشمی، با علائمی همراه است که باعث اذیت و آزار فرد می شود که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی چشم
- احساس سرگیجه
- احساس نیاز به نور زیاد برای دیدن تصاویر در فاصله ی نزدیک
- تاری دید و عدم وضوح تصاویر در فاصله ی نزدیک
- احساس خواب آلودگی در حین مطالعه
پیر چشمی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر چشمان سالمی دارید و دچار اختلالات و مشکلات بینایی نیستید حتمن چکاپ سالانه بروید تا وضعیت چشمان شما به طور کامل بررسی شود و اگر هم دچار اختلالات بینایی هستید پزشک شما بسته به وضعیت چشمان شما هر ساله ممکن است 2 تا 3 بار برای شما نوبت ویزیت تعیین کند.
برای تشخیص پیر چشمی، پزشک معالج طی یک چکاپ کامل می تواند به وجود این اختلال در شما پی ببرد و به کمک یک تست استناندارد بینایی، میزان آن را تعیین کند.
پزشک بر اساس میزان پیر چشمی، روش درمان مناسبی را تجویز می کند. یعنی بیمار می تواند از عینک یا لنز طبی استفاده نماید و یا مورد جراحی لیزری قرار بگیرد.
پیر چشمی چگونه درمان می شود؟
تا دهه ی گذشته می توان گفت تقریبا هیچ نوع درمان قطعی برای پیر چشمی وجود نداشت اما برای بهبود وضعیت بینایی چشم در هنگام ابتلا به پیر چشمی از روش های متداول مثل تجویز عینک و لنز طبی نمره دار، جراحی انکساری استفاده می شد و همچنان هم انجام می شود که باعث درمان تقریبی بیمار می شود.
البته به کمک قرص های ویتامین E, C,A و همچنین منیزیم، مس، سلنیوم و آنتی اکسیدان می توانید چشم های خود را تقویت کنید.
هیچ کدام از روش های فوق، درمان صد در صدی برای پیر چشمی به شمار نمی آیند و هر کدام دارای معایب و مزایایی می باشند.
اما در صورتی که روش های لیزری به شکل اصولی و دقیق روی قرنیه انجام گیرد، می توان گفت درمان پیر چشمی بسیار موثر خواهد بود و درصد بهبودی افزایش پیدا می کند، که یکی از موثرترین روش ها که از دهه ی گذشته در حال انجام است روش لیزری کمرا است که در ادامه بیشتر به آن پرداخته ام.
درمان به روش کمرا
این روش یک روش درون کاشت است که بسیار بسیار در درمان پیر چشمی موثر واقع شده است و در دهه ی گذشته ابداع گردید.
ساختار کمرا به صورت حلقه هایی با قطر بسیار کوچک (5 میکرون) می باشد و از متریال پلیمری که با بدن انسان سازگار است ساخته شده است.
روش فمتولیزیک کمرا برای بهبود بینایی بدون عینک و یا استفاده ی بسیار کمتر از عینک انجام می شود.
در این روش سوراخ کمرا به شکل دوربین عمل می کند و وضوح دید در فاصله ی نزدیک را بسیار افزیش می دهد و وضوح دید در فاصله ی دور را ثابت نگه می دارد.
در این روش چشم غالب مورد جراحی قرار می گیرد و کمرا در آن کار گذاشته می شود و باعث می شود هر دو چشم برای دیدن فواصل دور مشکلی نداشته باشد و چشم غالب برای فاصله ی نزدیک به بهبودی مطلوبی دست پیدا کند.
در این روش بیمار بیهوش نمی شود و از بخیه هم خبری نیست و در کل درطول 15 دقیقه این عمل انجام می شود و دوران نقاهت بسیار کوتاهی دارد و پیشنهاد می کنیم بیماران پس از دو روز به انجام فعالیت های روزمره ی خود بپردازند.
درمان با روش مدرن
در ایران برای اولبن بار از متد نوینی در درمان پیرچشمی استفاده کرده اند که توسط آن کمک زیادی به بهبود پیرچشمی شده است.
با استفاده از عمل جراحی که از رایج ترین روش های درمانی است، ضعف رشته های متصل به عدسی چشم تقویت می شود و قدرت تمرکز بالا می رود و عمل انطباق به درستی انجام می شود.
از معایب این جراحی در درمان پیر چشمی، ریسک پارگی کره چشم، فرسایش چشم، عفونت و نیز افت خونرسانی به کره چشم می باشد که انجام این روش را با محدودیت مواجه می سازد.
اغلب در زمان جراحی آب مروارید، عدسی طبیعی چشم را از چشم بیرون می آورند و به جای آن، لنزهای چشمی تک کانونی را جایگزین آن می نمایند که شخص بیمار با استفاده از آن، تنها برای فاصله های دور دید مطلوبی خواهد داشت.
به همین دلیل بایستی جهت مطالعه و کارهایی که نیاز به دید قوی برای نزدیک بینی دارد باز هم از عینک استفاده کند، اما لنزهایی که در این روش جدید از آنها استفاده می شود، از انواع لنزهای چندکانونی و تطابقی هستند که ضمن اصلاح دید دور، دید نزدیک و دید میانی را نیز بهبود می بخشد، که از این لنزها برای اصلاح و درمان پیرچشمی هم می توان استفاده نمود.
یکی از مزایای این عمل و کار گذاشتن این لنزها این است که در یک عمل چند دقیقه ای و بدون نیاز به بیهوشی و حتی تزریق بی حسی اطراف چشم و بدون نیاز به پانسمان یا بخیه در داخل عدسی چشم قرار می گیرد.
این لنز پس از گذشت ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از قرار گرفتن در داخل چشم حجیم شده و فضای داخل عدسی چشم را پر می کند و به این ترتیب، مانند عدسی طبیعی عمل می کند.
درمان خانگی پیر چشمی
درمان های خانگی و سنتی از قدیم الایام برای هر نوع بیماری کاربرد داشته و دارد. البته که رژیم غذایی صحیح و سالم و خانگی بسیار موثر است اما نمی توان گفت این روش ها به عنوان درمان قطعی بدون نیاز به طب مدرن هستند بلکه می تواند به عنوان روش مکمل در درمان بیماری ها تاثیر گذار باشند.
در ادامه به چند مورد درمان خانگی پیر چشمی پرداخته ایم.
- مصرف شربت عسل و لیمو ترش تازه با یخ به میزان 3 تا 4 لیوان در روز
- مصرف مایعات به میزان 6 الی 8 لیوان (به خصوص آب) در روز
- خوردن کدو حلوایی و کدو تنبل بخار پز با ترکیب عسل و لیمو ترش و روغن زیتون
- مصرف روغن های گیاهیی مفید در غذاهای روزانه مثل روغن زیتون و روغن کنجد که باعث از بین رفتن چربی خون می شود
- چکاندن قطره چشمی شربت عسل در چشم 3 قطره در روز
- خوردن دو تا سه حبه سیر بعد از وعده های غذایی به همراه شربت عسل
- ترکیب 5 گرم سیاه دانه، 30 گرم تخم شنبلیله، 40 گرم رازیانه، 20 گرم هلیله سیاه، 20 گرم دارچین قلم، 20 گرم زنجبیل قلم و 50 گرم شکر(پودر شود و در یخچال نگهداری شود و صبح و ظهر و شب با شربت عسل میل کنید)