وقتی به جراحی لیزر چشم فکر می‌کنید، اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد چیست؟ اگر پاسخ‌تان لیزیک است، شما تنها نیستید. اما، نوع دیگری از جراحی لیزر چشم وجود دارد که کراتکتومی فوتورفراکتیو (PRK) نام دارد. هر دوی این روش‌ها می‌توانند به کاهش نیاز به عینک یا لنزهای تماسی کمک کنند، مزیتی که هر دو روش را به طور گسترده‌ای محبوب کرده است. لیزیک و پی آر کی می‌توانند مشکلات بینایی زیر را درمان کنند:
- نزدیک بینی (میوپیا)
- دوربینی (هایپروپیا)
- آستیگماتیسم (عدسی یا قرنیه ناهموار که منجر به تاری دید می‌شود).
از آنجا که ایمنی بیمار همیشه اولویت اول را دارد، گاهی برخی از ویژگی‌های ساختاری مانع از این می‌شود که فرد بتواند جراحی لیزیک انجام دهد. در این شرایط، ممکن است پزشکتان PRK را به عنوان یک روش جایگزین برای اصلاح بینایی در نظر بگیرد. لیزیک و PRK هر دو شامل تغییر شکل قرنیه هستند، قسمت جلویی چشم که به شما امکان دیدن را می‌دهد. جراح تمام آزمایش‌ها و اندازه‌گیری‌ها را بررسی می‌کند و فقط روشی را توصیه می‌کند که برای چشم شما بی‌خطرتر است.
با در نظر گرفتن هزینه و مزایا، انتخاب عمل جراحی PRK در مقابل لیزیک کمی سخت است، پس از همه این بررسی‌ها چشمان شما باید با نهایت دقت درمان شوند. اگرچه روش‌های مورد استفاده برای انجام لیزیک در مقابل PRK بسیار متفاوت است، اما هر دو جراحی انکساری چشم هستند.
در این مقاله، تفاوت‌های بین این دو روش را توضیح می‌دهیم و مزایا و معایب لیزیک در مقابل PRK را ارزیابی می‌کنیم.
PRK در مقابل لیزیک: تفاوت بین لیزیک و PRK
اگر لیزیک و پی آر کی هر دو نوعی جراحی لیزری قرنیه هستند، دقیقا چه چیزی آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند؟ تفاوت اساسی این است:
PRK به جراح نیاز دارد تا سلول‌های سطحی قرنیه را بردارد.
لیزیک به ایجاد یک فلپ کوچک روی قرنیه نیاز دارد تا به بافت زیرین دسترسی پیدا کند.
در طی PRK چه اتفاقی می‌افتد؟
قبل از جراحی چشم PRK، چند قطره چشم بی‌حس کننده در چشم ریخته می‌شود تا در طول عمل هیچ درد یا ناراحتی احساس نکنید. همچنین ممکن است مقداری داروی آرام بخش خوراکی به شما داده شود.
چشم پزشک یک نگهدارنده پلک در چشم بیمار قرار می‌دهد تا به آرامی پلک‌های او را در طول عمل باز نگه دارد.
چشم پزشک لایه خارجی قرنیه یعنی اپیتلیوم را با استفاده از یک برس ملایم برمی‌دارد.
با استفاده از یک لیزر بسیار دقیق، جراح بافت قرنیه را تغییر شکل می‌دهد.
پس از جراحی، چشم پزشک بانداژی شبیه لنز تماسی روی چشم قرار می‌دهد تا به آن اجازه بهبودی داده و به راحتی شما پس از عمل کمک کند.
در حین لیزیک چه اتفاقی می‌افتد؟
مانند PRK، پزشک از قطره‌های بی‌حس‌کننده در چشم‌های شما و یک نگهدارنده پلک برای باز نگه داشتن چشم استفاده می‌کند.
با استفاده از لیزر، چشم پزشک یک فلپ کوچک در اپیتلیوم ایجاد می‌کند. تفاوت بین جراحی چشم PRK و لیزیک در این است که بر خلاف PRK، اپیتلیوم در طول لیزیک دست نخورده باقی می‌ماند. فلپ به آرامی بلند می‌شود.
همان لیزر اگزایمری که برای PRK استفاده می‌شود، برای تغییر شکل بافت قرنیه و رفع هرگونه عیوب انکساری استفاده می‌شود. سپس فلپ به جای خود تا می‌شود، دقیقاً در یک راستا قرار می‌گیرد و عمل جراحی کامل می‌شود.
PRK در مقابل لیزیک بازیابی جراحی چشم
هر دو PRK و لیزیک مزایای طولانی مدت قابل توجهی دارند که بیشتر از ناراحتی موقت جراحی است. زمان بهبودی PRK و لیزیک بسیار متفاوت است. بر خلاف PRK، بهبودی جراحی لیزیک چشم می‌تواند تنها چند ساعت باشد. با این حال، صرف نظر از PRK در مقابل لیزیک، اگر مراقب نباشید، ممکن است عوارضی رخ دهد. از عینک آفتابی استفاده کنید و از مالیدن چشمان خود پس از جراحی خودداری کنید.
ریکاوری PRK
با PRK، یک بانداژ مخصوص، شبیه به لنز تماسی، روی چشم قرار می‌گیرد تا به بازسازی و التیام لایه سطحی قرنیه کمک کند. این لنز بانداژ مخصوص بلافاصله پس از اتمام عمل توسط دکتر روی چشم قرار می‌گیرد. زمانی که سطح چشم دوباره بهبود پیدا کرد لنز برداشته می‌شود. همانطور که چشم‌ها بهبود می‌یابند و شما از بانداژ استفاده می‌کنید، دید عملکردی خواهید داشت.
ممکن است به مدت چند روز با بهبود قرنیه، کمی تاری، تحریک و حساسیت به نور را تجربه کنید. پس از چند روز، بانداژ برداشته می‌شود. برای روز اول یا دو روز بعد از عمل مقداری داروی ضد درد به شما داده می‌شود. از قطره‌های چشمی نیز استفاده خواهید کرد.
در مجموع، بهبودی اولیه چند روز طول می‌کشد. بینایی تثبیت می‌شود اما پس از آن بهبود اولیه بسیار کاربردی است. اگرچه بهبودی کامل ممکن است حدود یک ماه طول بکشد، اکثر بیماران می‌توانند پس از برداشتن لنز بانداژ، فعالیت‌های عادی خود از جمله بازگشت به سر کار را از سر بگیرند. بینایی شما باید به تدریج در طول روند بهبودی روز به روز بهتر شود.
ریکاوری لیزیک
با لیزیک، فلپ لولایی به سادگی دوباره تراز می‌شود. بهبودی از لیزیک بسیار سریع‌تر از PRK است، زیرا اکثر بیماران می‌توانند تا روز بعد فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. بینایی شما می‌تواند قبل از ترک دفتر به طرز چشمگیری بهتر و کاربردی باشد.
ممکن است تا چند ساعت پس از جراحی کمی احساس ناراحتی یا سوزش خفیف داشته باشید. بعد از عمل مقداری داروی ضد درد و قطره چشمی به شما داده می‌شود.
خطرات و عوارض PRK و لیزیک
مانند هر عمل یا جراحی پزشکی دیگر، باید از عوارض جانبی احتمالی لیزیک و PRK آگاه باشید. عمل جراحی پی آر کی و لیزیک تفاوت‌هایی دارند، اما بسیاری از عوارض جانبی می‌توانند مشابه باشند.
- ممکن است تا چند ماه پس از جراحی، خشکی چشم و مشکل در تولید اشک داشته باشید. استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی به این امر کمک می‌کند.
- اختلالات بینایی مانند هاله یا تابش خیره کننده می‌تواند تا یک ماه یا بیشتر پس از جراحی رخ دهد. در صورت تداوم با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است نشانه مشکل دیگری باشد.
- ممکن است پزشک بافت بسیار کمی از قرنیه را بردارد که منجر به اصلاح ناقص شود.
- تصحیح بیش از حد می‌تواند منجر به اکتازی شود و باعث ایجاد اعوجاج در بینایی و ایجاد فشار در چشم شود. در صورت تشخیص، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید تا از کاهش بینایی در آینده جلوگیری کنید.
- اگر بافت قرنیه به طور یکنواخت برداشته نشود، ممکن است به آستیگماتیسم مبتلا شوید. این می‌تواند منجر به نیاز به استفاده از عینک یا لنز تماسی شود.
- اگر فلپ ایجاد شده در حین لیزیک به خوبی بهبود پیدا نکند ممکن است خطر عفونت را افزایش دهد. ممکن است چشم، اشک بیش از حد تولید کند یا در چشم احساس ناراحتی کنید. این موضوع عمدتا بر بیماران لیزیک در مقابل PRK تاثیر می‌گذارد.
- مانند همه روش‌های جراحی، جراحی چشم می‌تواند عوارض جدی، هرچند نادری داشته باشد. اگرچه این اتفاقات بسیار بعید است، اما ممکن است کاهش حدت بینایی اتفاق بیفتد و دید شما را تار یا ابری کند.
چه کسی کاندید PRK و لیزیک است؟
کاندید جراحی چشم باید شرایط زیر را داشته باشد:
- بالای 20 سال باشد.
- در چند سال اخیر تغییر قابل توجهی در نسخه آنها ایجاد نشده باشد.
- اندازه متوسط مردمک 5-6 میلی‌متر باشد.
- در دوران بارداری یا شیردهی نباشد.
برخی از بیماران گزینه خوبی برای عمل لیزیک نیستند، شرایط زیر شما را کاندید PRK می‌کند:
- قرنیه نازک
- مردمک‌های بزرگ
- پتانسیل بالا برای تروما در نزدیکی چشم
ممکن است جراحی لیزر چشم برای افراد مبتلا به بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم یا آلرژی شدید گزینه مناسبی نباشد، پس بهتر است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید و توصیه‌های او را دنبال کنید. شرایط خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس می‌تواند به طور قابل توجهی بر روند بهبودی تأثیر بگذارد، و هر فردی که این شرایط را دارد باید خطرات مرتبط با وضعیت خود را به طور مفصل با پزشک خود در میان بگذارد. این در مورد بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده نیز صدق می‌کند.
کدام یک گران‌تر است، PRK یا لیزیک؟
عوامل بسیاری می‌توانند بر هزینه نهایی PRK در مقابل لیزیک تأثیر بگذارند. در جراحی لیزیک، جراح از دو لیزر مختلف استفاده می‌کند، لیزری که فلپ را ایجاد می‌کند و سپس لیزری که قرنیه را تغییر می‌دهد. در طول PRK، تنها یک لیزر استفاده می‌شود. لیزری که قرنیه را تغییر شکل می‌دهد. از آنجایی که تنها یک لیزر در طی PRK استفاده می‌شود، برخی از کلینیک‌ها هزینه کمتری را از بیماران خود می‌گیرند.