لرزش پلک چشم می تواند برای خیلی از ما اتفاق افتاده باشد و پس از چند دقیقه هم برطرف شود که دلیل آن هم به عوامل متعددی بستگی دارد.
اما لرزش یا اصطلاحا پرش پلک چشم گاهی ممکن است به یک معظل تبدیل شود و تا مدت ها از بین نرود و به صورت غیر طبیعی جلوه کند.
در این مقاله به علت لرزش پلک چشم غیر طبیعی و روش های درمان آن پرداخته ام، با من همراه باشید.
لرزش یا پرش پلک چیست؟
لرزش یا پرش پلک که در اصطلاح علمی به آن کیوکیمیا گفته می شود نوعی از اسپاسم های غیر ارادی عضلات پلک چشم است که اغلب در پلک بالایی اتفاق می افتد. البته که این نوع پرش در پلک پایین هم دیده شده است ولی آنقدر پرش خفیف است که حتی ممکن است فرد متوجه لرزش پلک خود نشود اما گاهی هم ممکن است پرش به قدری زیاد باشد که فرد را عصبی و کلافه کند.
معمولا دلیل عمده لرزش پلک، انقباضات غیر ارادی ماهیچه ها می باشد که می توان با انجام روش هایی، از این نوع انقباضات جلوگیری کرد.
علت و دلایل پرش پلک چیست؟
همانطور که گفتم لرزش پلک به دلیل اسپاسم های عضلات چشم و پلک است که علت این اسپاسم ها می تواند به دلایل زیر باشد:
- کشیدگی عضلات نواحی چشم
- بلفاریت یا التهاب پلک
- خشکی چشم
- التهاب ملتحمه یا چشم صورتی
- عوامل محیطی مانند آلودگی، نور شدید، باد و طوفان
- حساسیت شدید به نور
- استرس شدید
- احساس سوزش و خستگی در چشم
- انجام فعالیت های سنگین فیزیکی
- استفاده از مواد کافئین دار و دخانیات و الکل به میزان زیاد
- مصرف بعضی ار داروها
این مواردی که گفته شد می تواند در تشدید اسپاسم عضلات تاثیر گذار باشند اما جدای این موارد، مشکلات عصبی و مغزی می توانند باعث پرش پلک شوند که عبارتند از:
- بیماری سیستم عصبی به نام مولتیپل اسکلروز که باعث اختلالات حرکتی در پلک ها می شوند.
- سندرم تورتوس که باعث ایجاد حرکت و پرش غیر ارادی می شود.
- اختلال دیستونی که باعث ایجاد اسپاسم عضلات به طور ناگهانی می شود
- وجود خراش بر روی قرنیه چشم که احتمال ایجاد پرش را افزایش می دهد
- فلج صورت که باعث لرزش و پرش چشم می شود
- ابتلا به بیماری پارکینسون که می تواند دلیل پرش پلک باشد
آیا لرزش چشم خطرآفرین و هشدار دهنده بیماری است؟
لرزش چشم به خودی خود یک عارضه ای ایست که نه خطر ناک است و نه شایع و به ندرت اتفاق می افتد. معمولا پرش چشم به مدت چند ساعت و یا نهایتا چند هفته طول می کشد تا کامل رفع شود.
اما زمانی که لرزش چشم ادامه دار شد و پس از گذشت چند هفته از بین نرفت ، ممکن است در پی آن مشکلات چشمی دیگری به وجود آید.
در صورتی که اسپاسم عضلات چشمی طولانی شد و لرزش پلک متوقف نشد و یا به هر کدام از علائم زیر دچار شدید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید:
- افتادگی پلک بالایی بر اثر پرش پلک در طی چند هفته
- قرمزی و التهاب چشم و گاهی ترشحات غیر عادی چشمی
- در زمان لرزش پلک، پلک کاملا بسته می شود.
- پرش نواحی دیگر صورت که تحت تاثیر لرزش پلک باشد.
انواع پرش پلک
همانطور که گفتم پرش یا لرزش پلک می تواند بر اثر عوامل متعددی ایجاد شود و در کل پرش پلک به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
- پرش خفیف پلک: این نوع لرزش پلکی اغلب به دلیل استرس روزانه، مصرف کافئین زیاد و خستگی به وجود می آید و باعث تحریک قرنیه چشم و یا بخش غشایی که روی پلک قرار دارد می شود و بخش ملتحمه چشم تحت تاثیر قرار بگیرد.
- بلفارواسپاسم اساسی خوش خیم: این عارضه در بزرگسالان ایجاد می شود و در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد و رفته رفته با گذشت زمان تشدید می یابد.
البته ناگفته نماند که این یک بیماری خطرناک نیست اما ممکن است پلک زدن های پیاپی باعث تحریک عصبی فرد شود و در موارد حادتر عوارضی مثل حساسیت شدید به نور، تاری دید به همراه داشته باشد و یا به اسپاسم صورت نیز تبدیل شود.
در اسپاسم های شدت یافته ممکن است پرش پلک زدن به قدری افزایش یابد که چشم برای چندین ساعت بسته بماند، بر اساس تحقیقات صورت گرفته، پرش پلک می تواند با ژن افراد ارتباط داشته باشد.
- اسپاسم نیمه صورت: این نوع اسپاسم از بلفارواسپاسم بسیار کمتر اتفاق می افتد که در آن عضلات نواحی دهان و پلک تحت تاثیر قرار می گیرند و بر خلاف دو نوع دیگر پرش پلک، اغلب فقط یک سمت صورت را درگیر می کند و عمدتا دلیل آن فشار شریان بر روی عصب صورت است.
روش های کنترل و درمان لرزش پلک
برای درمان پرش و لرزش پلک، ابتدا باید علت اصی آن مشخص شود تا بتوانید آن را برطرف کنید.
اما به طور کلی روش هایی وجود دارد که با رعایت آن ها می توانید لرزش پلک را درمان و کنترل کنید که به شرح زیر می باشد:
- مصرف کافئین را کاهش دهید
- خواب کافی و با کیفیت داشته باشید
- سعی کنید از میزان استرس خود بکاهید
- سطح چشم را با قطره و اشک مصنوعی بدون نیاز به نسخه مرطوب نگه دارید
- در زمان پرش پلک، از کمپرس آب گرم استفاده نمایید.
در بعضی موارد، برای درمان لرزش چشم، از بوتاکس استفاده می کنند اما مشکلی که این روش دارد این است که موقت است و بعد از، از بین رفتن اثرات تزریق پرش پلک مجددا بر می گردد و ممکن است نیازمند تزریق های متعدد شود.
در نوع پرش پلک خفیف، پزشکان بیشتر از دارودرمانی استفاده می کنند که باعث تسکین موقت می شود و برخی از آن ها عبارتند از:
- لورازپام (آتیوان)
- کلونازپام (کلونوپین)
- تری هگزیفینیدیل (آرتان، تری هگزان، تریتان)
روش های درمانی جایگزین برای پرش پلک
- هیپنوتیزم
- تغذیه درمانی
- طب سوزنی
- عینک رنگی
- کایروپراکتیک (بیماری هایی که بر اثر اختلال اعصاب بروز پیدا می کند باعث تیک و اسپاسم می شود، که با ماساژ درمانی و جااندازی مفاصل و استخوان ها بهبود می یابد )
- بازخورد زیستی (در این روش حالات روحی و عاطفی فرد و واکنش های او مثل دلواپسی و افسردگی توسط اعمال غیر ارادی مثل فشار خون و تپش قلب به وسیله ی ابزار آلات الکترونیکی مورد درمان قرار می گیرند)
- میکتومی (جراحی برای برداشتن بعضی از عضلات و اعصاب پلک ها که بیشتر برای بلفارواسپاسم مرود استفاده قرار می گیرد)