اگر کاربر همیشگی لنز چشم در نوع لنز رنگی زیبایی بدون نمره یا لنز طبی نمره دار باشید می دانید که لنزها به مرور، رسوب می گیرند و وضوح دید ما را تحت تاثیر قرار می دهد و رفته رفته کیفیت آن کاسته می شود.
البته روش نگهداری و مراقبت از لنز چشمی در کیفیت و ماندگاری آن بسیار تاثیر گذار است که در صورت عدم رعایت مراقبت های لازم هم باعث طول عمر کمتر لنز می شود و هم به چشم آسیب خواهد رساند.
در این مقاله به روش های از بین بردن رسوب لنز چشم پرداخته تا با رعایت آن بتوانید احساس خوشایندی با گذاشتن لنز چشمی داشته باشید.
رسوبات لنز چشم چگونه به وجود می آیند؟
متاسفانه تشکیل شدن رسوبات بر روی لنز چشم یک اتفاق آزار دهنده و مشکل ساز است که اغلب افراد آن را تجربه می کنند. وقتی لنز را داخل چشم هایتان می گذارید، توسط غشا اشکی چشم ها که متشکل از پروتئین، الکترولیت، لیپید و موسین و آب است احاطه می شوند که وابسته به نوع غشای اشکی و آمیخته شدن آن با مواد لنز، رسوباتی مثل پروتئین مضر بر روی لنز تشکیل می شود.
زمانی که رسوبات پروتئینی بر روی لنز چشم تشکیل می شوند، لنز حالت شفاف خود را از دست می دهد و کدر خواهد شد. نقاط کدر و نیمه شفاف را می توان به طور معمول و یا زیر میکروسکوپ مشاهده کرد و وقتی نور به رسوبات روی لنز تابانده می شود سفید یا خاکستری دیده می شوند.
لنزهای چشمی نرم به دلیل ساختار اسفنجی که دارند مستعد اجماع مولکول های کوچکی مثل لیزوزیم هستند اما ممکن است در لنزهای سخت هم این اتفاق بیفتد اما در لنزهای نرم شایع تر است. لیزوزیم تقریبا 40 درصد از کل پروتئین های چشم را تشکیل می دهد.
چرا رسوبات لنز چشم مضر است؟
از بین بردن رسوب لنز چشم بسیار مهم است زیرا تشکیل شدن رسوبات پروتئینی می تواند باعث نابینایی به شکل موقت، خشکی چشم و احساس وجود جسم خارجی را به همراه داشته باشد که بسیار آزار دهنده و ناخوشایند خواهد بود.
ممکن است پروتئین های تغییر شکل یافته بر روی لنزها تشکیل شوند که با علائم بالینی مثل آلرژیک به رسوب پروتئین روی لنز را افزایش دهد.
گاهی هم ممکن است عواملی باعث شود تا رسوبات پروتئینی تغییر رنگ دهند که شامل موارد ریر می باشد:
- قرار گرفتن در زیر نو فرابنفش
- نگهداری از لنز در دمای نامناسب
- استفاده از لنز چشم بعد از تاریخ اکسپایر آن
- استفاده از محلول های نامرغوب لنز چشم
در چنین شرایطی ممکن است رسوبات با پروتئین های تغییر شکل یافته باعث واکنش های ایمنی شود که در نهایت منجر به ملتحمه پاپیلاری (CLPC) گردد.
روش پیشگیری از رسوب لنز چشم
اولین و بهترین روش برای از بین بردن رسوب لنز چشم این است که نگذاریم رسوبات روی سطح لنز تجمع پیدا کنند. برای این کار می توانید از پاک کننده های مخصوص لنز چشمی بیشتر استفاده کنید. این محلول های پاک کننده لنز را ضد عفونی نمی کند ولی باعث از بین بردن رسوب لنز چشمی پروتئینی می شود که مایع لنز ساده نمی تواند این کار را بکند.
راه حل دیگری که پیشنهاد می شود این است که مدت زمان استفاده از لنز چشم را در طول یک روز کمتر کنید و از لنز طبی رنگی یا طبی بی رنگ استفاده می کنید، مدت زمان استفاده از لنز چشم را کمتر کنید و عینک را جایگزین آن نمایید و یا اگر دوست دارید همیشه از لنزچشم استفاده نمایید بهتر است لنزهای روزانه یک بار مصرف را تهیه کنید تا اگر مدت طولانی از لنز استفاده کردید و رسوبات مضر چشمی به لنز چسبید، آن را دور بیندازید و روز بعد از یک لنز جدید استفاده کنید.
اما اگر از لنزهای چشمی مدت دار فصلی یا سالانه استفاده می کنید بعد از چند بار استفاده از لنز متوجه خواهید شد که دیگر کیفیت و شفافیت اولیه خود را ندارد و این به دلیل تغییر مواد لنز در طول زمان می باشد که باعث کاهش کیفیت لنز خواهد شد و یکی از دلایل آن هم تجمع رسوبات پروتئینی چشم بر روی لنز می باشد .
بهتر است برای از بیرن بردن رسوب لنز چشم، در هنگام شستشو و تمیز کردن آن با محلول، انگشت خود را به آرامی روی سطح لنز بکشید تا از تجمع رسوبات جلوگیری کنید.
بهتر است روزانه این کار را انجام دهید چون تا حد زیادی مانع تجمع رسوبات روی سطح لنز چشم خواهد شد. برای این کار باید وقتی محلول شستشو لنز را روی سطح لنز میریزید به مدت 30 ثانیه با نوک انگشتانتان، لنزها را مالش دهید.
روش های از بین بردن رسوب لنز چشم
چنانچه به دلیل عدم رعایت اصول بهداشتی و نگهداری و یا عوامل دیگر، لنز چشمی شما دچار رسوب شد برای از بین بردن رسوب لنز چشم بسته به میزان تجمع آن ها باید از روش های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به آن پرداخته شده است.
از بین بردن رسوب لنز چشم در حد کم و متوسط
- استفاده از قرص لنز مثل Amo ultrayzme enzyme یا Avizor Enzyme به جهت از بین بردن رسوب لنز چشم نرم
- استفاده از محلول های پاک کننده و تمیز کننده Progent و Boston advance برای لنزهای سخت
نکته ای که بسیار حائز اهمیت است این است که قبل از استفاده از این پاک کننده ها باید از سازگاری آن با لنز چشم تان مطمئن شوید.
مثلا محلول های progent برای لنزهایی که پوشش hydra peg دارند اصلا مناسب نیست و منجر به شکست شدن آن ها می شود.
و محلول های boston advance در موارد زیادی به لنزهای Menicon آسیب رسانده است.
بسیاری از پوشش های سطح لنز چشم در برابر پاک کننده های ساینده مقاوم نیستند و این پاک کننده هایی که معرفی کردیم برای از بین بردن رسوب لنز چشم در حد کم و متوسط مناسب می باشد.
از بین بردن رسوب لنز چشم در حد زیاد
درصورتی که لنز شما به میزان زیادی رسوب گرفته باشد روش های زیادی برای از بین بردن رسوب لنز چشم وجود ندارد ولی در صورتی که فشار زیادی برای رسوبات سطح لنز وارد شود می تواند باعث کنده شدن و از بین رفتن آن ها شود.
به طور مثال وقتی رسوبات سطح روی لنز به میزان زیادی باشد می توانید از محلول 10 درصد پراکسید هیدروژن استفاده کنید که در تداخل با گرما، مواد لنز متورم می شوند و در نهایت باعث جدا شدن رسوبات سطح لنز از مواد لنز می شود.
این یکی از روش های بسیار موثر برای از بین بردن رسوب لنز چشم است اما با این حال می تواند برای لنز چشم آسیب زننده هم باشد و باعث تغییر رنگ لنز شود.
با این توضیحات به این نتیجه می رسیم که بهتر است از تجمع رسوبات پروتئینی جلوگیری کنیم و به شکل هفتگی با استفاده از پاک کننده ها نگذاریم آن ها زیاد شوند. با این کار از احتمال واکنش آلرژیک پیشگیری می شود و راحتی و کیفیت لنز هم تضمین خواهد شد.
سایر روش های از بردن رسوب لنز چشم
در این بخش به موارد دیگری که می تواند باعث از بین بردن رسوب لنز چشم شود پرداخته ایم که می تواند در این موارد به شما بسیار کمک کند.
استفاده از قطره چشمی:
استفاده از قطره های چشمی که حالت چرب دارد باعث روان شدن چشم می شود و لنز را هم پاکسازی و تمیز می کند و در نهایت از تجمع رسوبات پروتئینی جلوگیری می کند اما این را در نظر داشته باشید که تکرار فشار و باد می تواند باعث انسداد گردد.
استفاده از محلول های پاک کننده آنزیمی:
این نوع پاک کننده ها برای از بین بردن رسوبات پروتئینی لنزهای چشمی ساخته شده اند که کاربران لنز به صورت هفتگی مجاز به استفاده از این نوع محلول های چشمی هستند.
برای استفاده از آن ها باید قرص ها را با محلول نمک یا ضد عفونی کننده پراکسید هیدروژن استفاده کنید و یادتان نرود قبل از استفاده از محلول های آنزیمی، لنزهایتان را با محلول ساده لنز تمیز کنید.
استفاده از لنزهای روزانه یک بار مصرف
همانطور که بالاتر گفتم لنزهای چشمی یک بار مصرف یک ایده بسیار خوب برای در امان ماندن از رسوبات پروتئینی مضر چشم می باشد که با استفاده از آن ها دیگر نیازی به از بین بردن رسوب لنز چشم ندارید زیرا پس از هر بار استفاده باید آن ها دور بیندازید و لنز جدیدی را جایگزین آن نمایید.
در لنزهای مدت دار خظر تشکیل و تجمع رسوب پروتئینی و عفونت قرنیه که باعث می شود به بافت چشم آسیب برسد بیشتر است.
خلاصه مطلب
زمانی که لنز دچار تجمع رسوبات پروتئینی می شود، کیفیت و شفافیت اولیه خود را از دست می دهد و به یک لنز کدر تبدیل می شود. رسوبات لنزهای چشمی می تواند خطراتی مثل خشکی چشم، احساس وجود جسم خارجی در چشم و از دست رفتن بینایی به صورت موقت شود.
بهترین کار، جلوگیری از تجمع رسوب لنز چشم می باشد تا زمانی برای ایجاد چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد. و در صورتی که لنز ها دچار تجمع رسوبات پروتئنیی شدند می توانید برای از بین بردن رسوب لنز چشم از قطره های چشمی، پاک کننده های آنزیمی و محلول هیدراپراکسید هیدروژن استفاده کنید.
روش دیگری که بسیار امن است استفاده از لنزهای روزانه یک بار مصرف می باشد که پس از هر بار استفاده به دور انداخته می شود و لنز جدیدی جایگزین آن خواهد شد.
